Onderzoek naar oncolytische virussen en hoe deze het immuunsysteem aanzetten tot anti-tumor-activiteit
Experimentele behandelingen voor hooggradige gliomen zoeken we ook in de zogenaamde biologische therapieën. Oncolytische virussen spelen hierin een belangrijke rol. De natuurlijke replicatiecyclus van een virus kunnen we gebruiken om zeer efficiënt tumorcellen te doden en daarnaast wekt het virus een immunologische reactie tegen de tumor op. Verschillende van nature voorkomende en genetisch gemodificeerde virussen worden op dit moment onderzocht.
Opvallend is de grote variatie in gevoeligheid van de glioomkweken voor de verschillende virussoorten. We onderzoeken of deze verschillen zich ook vertalen in de mate waarin een immuunreactie wordt opgewekt. Er is echter nog weinig bekend over de rol van het afweersysteem in dergelijke virale behandelingen. Aan de ene kant zal het immuunsysteem het virus onschadelijk maken, zoals gebeurt bij elke infectie in het lichaam. Aan de andere kant helpt het oncolytische virus om een afweerreactie te initiëren die gericht is tegen de tumor. Door tumorcellen te kweken samen met immuuncellen onderzoeken we deze vraagstellingen. We kunnen hierin ook nieuwe strategieën onderzoeken om de reactie tegen de tumor te versterken.
Nieuwe kandidaatbehandelingen worden verder onderzocht in een immuuncompetent muis-glioommodel waarin de immuunreactie op het lokaal toegediend oncolytisch virus in kaart kan worden gebracht en de therapeutische effecten van een nieuwe (combinatie) behandeling kunnen worden onderzocht.
Samen helpen deze studies ons om de immuunrespons op virusbehandeling beter te begrijpen en toekomstige virusbehandeling te verbeteren.
Onderzoek naar exosomen om (gen)therapie beter af te leveren bij gliomen
Uit onderzoek blijkt dat er therapieën zijn die in de basis heel krachtig kunnen werken tegen gliomen, maar die belemmerd worden in hun afgifte naar de tumorcellen. Om hier een oplossing voor te bieden, ontwikkelen wij een nieuwe vorm van biologisch afgifte-systeem gebaseerd op kleine vetbolletjes: exosomen.
Exosomen komen van nature voor in lichaamsvloeistoffen en worden uitgescheden door cellen. Ze blijken op te treden als een krachtig 'communicatiesysteem' om eiwit/RNA/DNA over te brengen naar andere cellen. Een veelbelovende eigenschap van exosomen is dat ze ook in staat zijn om de bloed-hersenbarrière te passeren.
Ons laboratorium heeft een unieke methode ontwikkeld om (gen)therapie in te kunnen pakken in exosomen. Deze exosomen produceren wij buiten het lichaam. Een voorbeeld is het inpakken van een oncolytisch virus. Initiële bevindingen op (2D en 3D) tumorkweken en in een diermodel laten zien dat op dergelijke wijze een oncolytisch virus verder kan migreren in het brein en dieper kan penetreren in de glioma tumormassa.
In ons onderzoek zullen wij verschillende therapieën inpakken in exosomen en de effectiviteit en veiligheid testen in glioommodellen. Ook zullen wij de praktische stappen zetten om exosomen daadwerkelijk en zo snel als mogelijk als therapie richting de patiënt te krijgen, inclusief het opzetten van een schaalbaar en 'clinical-grade' productieplatform. Hiermee hopen wij nieuwe kansen te bieden voor de behandeling van gliomen.