Beloop bij een hersentumor - Walter Taal
image/svg+xml
Beloop bij een hersentumor - Walter Taal
8 november 2019
Walter Taal
5B Behandeling gericht op
klachten
Geen anti-tumor therapie meer mogelijk
Bij een glioblastoom breekt er nagenoeg altijd een fase aan
waarin er geen anti-tumor therapie meer mogelijk is. Deze
periode noemt men ook wel de palliatieve fase.
Klachten en symptomen in de palliatieve fase
In deze fase zult u (op termijn) ook weer (meer) klachten
ervaren, die onder andere door het glioblastoom veroorzaakt
kunnen worden. Het is goed om te weten dat er vaak wel
therapie mogelijk is die gericht is op het verlichten van deze
klachten.
Hierover leest u meer in onderstaande (5B).
Let op!
Een dokter kan nooit zeggen hoe lang iemand nog zal leven.
Soms komt het voor dat iemand juist weer opknapt en de
dokter het dus niet bij het juiste eind had.
Behandelen van symptomen
Zodra er geen anti-tumor therapie meer mogelijk is, treedt de fase van
symptomatische of palliatieve behandeling in.
Brief voor patiënten en naasten
Klik onder voor meer informatie over de laatste levensfase voor mensen
met een hersentumor en voor hun naasten.
Deze informatie gaat in op het te verwachten beloop in de laatste
levensfase en de zorg die geboden kan worden in deze fase.
De brief geeft ook tips en verwijzingen ter ondersteuning van de naasten
(mantelzorgers).
Meer duidelijkheid geeft minder onzekerheid en daardoor
een betere kwaliteit van leven.
Bewaar de onderstaande brief echter voor later, als u er nu nog niet aan
toe bent. U kunt de brief ook eerst door iemand anders laten lezen.
Dit is het einde van dit document
Neem voor vragen of opmerkingen contact op met ons:
Tel: 06-22545185 of 06-33342008 (verpleegkundig specialist)
Email: hersentumorpoli@erasmusmc.nl
Klik hier voor de brief
5A Klachten in de laatste
levensfase
4B Eventuele 2e
en volgende
anti-tumor behandeling
Toename op de MRI scan
Aangezien er regelmatig een MRI scan gemaakt wordt, zal toename van
de tumor vaak het eerst te zien zijn op de MRI scan. U zal dan (nog)
geen toegenomen klachten ervaren.
Klachten bij toename
Meestal groeit de tumor op dezelfde plek weer terug. De klachten die u
ervaart bij toename zullen dus in min of meerdere mate overeenkomen
met uw eerste klachten (zie 1A). Neem contact op indien u deze
klachten weer opnieuw krijgt.
Epilepsie
(Opnieuw) aanvallen van epilepsie zijn niet altijd een teken dat de tumor
weer toeneemt. Er zijn veel factoren die een epilepsie aanval kunnen
uitlokken, waaronder stress en weinig slaap. Als er plots veel aanvallen
optreden is dit wel een reden om eerder contact op te nemen.
LET OP! Niet iedereen met een glioblastoom krijgt epilepsie.
I
ndividuele behandeling
Er is nog geen standaard behandeling bij groei van het glioblastoom. De
mogelijkheden hangen af van meerdere factoren: uw lichamelijke en
psychische conditie, de plaats en omvang van de tumor en (het tijdstip
van) de eerdere behandelingen. Naast verlenging van het leven, is de
behandeling ook gericht op de kwaliteit van leven. U maakt zelf een
keuze nadat u uitvoerig bent geïnformeerd over de mogelijke anti-tumor
behandelingen. Een behandeling die alleen gericht is op symptomen
(zie 5B) kan ook een keuze zijn.
Operatie
Opnieuw een operatie moet technisch mogelijk en zinvol zijn. Alleen
operatie zonder nabehandeling (chemotherapie en/of bestraling) is
meestal niet zinvol.
Bestraling
Een 2e bestraling is meestal niet mogelijk, tenzij de 1ste bestraling lang
geleden is uitgevoerd of de tumor op een andere plek is teruggekomen.
Chemotherapie
Opnieuw chemotherapie is bij sommige patiënten zinvol. Klik hier voor
experimentele behandelingen die in studieverband worden gegeven.
Spreek met uw behandelend arts over de mogelijkheden.
Vervolg hieronder
Klik hier
Effectiviteit van een nieuwe behandeling
Anti-tumor therapie voor opnieuw groei van het glioblastoom wordt
steeds minder effectief. De tumor wordt steeds minder gevoelig voor
behandelingen.
Bijwerkingen van een nieuwe anti-tumor therapie
Daarnaast spelen bijwerkingen een grotere rol, bijvoorbeeld door
achteruitgang van uw conditie.
Balans
De afweging of een volgende anti-tumor therapie
zinvol is gaat om de balans tussen de kans op succes
en de kans op bijwerkingen. Naast verlenging van het
leven, speelt ook de kwaliteit van leven bij deze keuze
een belangrijke rol. Als de kans op succes klein is en
de kans op bijwerkingen groot, dan wordt vaak afgezien
van een nieuwe anti-tumor therapie.
Besluit
Elke patient wordt besproken in een overleg met meerdere specialisten
(o.a. neuroloog, neurochirurg, bestralingsarts, oncoloog, en radioloog).
Nadat u uitgebreid bent geïnformeerd over de mogelijkheden, maakt u in
overleg met uw arts een keuze. Een behandeling die gericht is op
symptomen (zie 5B) kan ook een keuze zijn.
Bijwerkingen
Effectiviteit
4A Klachten bij opnieuw groei
van de tumor
Meer informatie ...
Meer informatie ...
3B (periode na) afronden eerste
anti-tumor therapie
Meer informatie ...
Afronden chemotherapie
Indien er geen groei is van de tumor en u ervaart geen onacceptabele
bijwerkingen dan zult u na de bestraling nog 6 aanvullende kuren
chemotherapie met temozolomide krijgen.
Vervolg
Nadat u de chemotherapie met temozolomide heeft afgerond blijft u op
de polikliniek onder controle met regelmatig (elke 3-6 maanden) een
nieuwe MRI scan van het hoofd.
Zolang de tumor niet groeit is er geen verdere of andere anti-tumor
therapie noodzakelijk. Hoelang deze fase duurt kan niemand voorspellen.
Alternatieve behandeling
Complimentaire of alternatieve geneeswijzen is een term voor medicatie
en geneeswijzen die geen onderdeel zijn van de reguliere behandeling.
Alternatieve geneeswijzen kunnen echter invloed hebben op de reguliere
behandeling. Bespreek dit daarom in ieder geval met uw behandelend
arts.
LET OP! Er zijn commerciële bedrijven (vooral in het buitenland) die
veel geld verdienen aan niet wetenschappelijk bewezen behandelingen.
LET OP! Niet iedereen krijgt vroege toename!
Klachten bij vroege toename
Tijdens of direct na de bestraling (en gelijktijdige chemotherapie)
krijgen sommige mensen (tijdelijke) toename van klachten. Dit kan
ontstaan door toegenomen zwelling van hersen- en/of tumorweefsel,
veroorzaakt door de bestraling.
Dit noemt men ook wel pseudo-
progressie.
MRI scan bij pseudo-progressie
Op de eerste MRI scan, 4 weken na het afronden van de
bestraling, kan deze toegenomen zwelling eruit zien als groei
van de tumor. Op dat moment is niet duidelijk of de tumor is
toegenomen of dat er sprake is van een effect van de
bestraling.
Vervolg bij vroege toename
Meestal wordt de behandeling dan voortgezet. Als uw klachten
niet toenemen en de MRI scan in de maanden erna laat geen
verdere toename of zelfs een afname zien, dan weet u zeker
dat er geen groei is van de tumor.
LET OP! Niet iedereen krijgt (pseudo-)progressie!
Doorgaan met chemotherapie tijdens (pseudo-) progressie
Bij toename van uw klachten en/of tumor op de MRI scan 4
weken na de bestraling zal de behandeling met aanvullende
chemotherapie in principe worden voortgezet.
Dexamethason bij vroege toename
Soms is er een verhoging van de dosis dexamethason of
opnieuw dexamethason nodig om de klachten die ontstaan door
de toegenomen zwelling te onderdrukken.
Tweede operatie bij vroege toename?
Heel soms is er opnieuw een operatie nodig. Een operatie moet
dan wel technisch mogelijk zijn.
Klik of gebruik het toetsenbord
2A (Tijdelijke) vroege toename
2B Behandeling tijdens (tijdelijke)
vroege toename
Symptomen en scan
Behandeling
A
B
1B Eerste anti-tumor behandeling
Het medicijn dexamethason
Als u veel klachten ervaart wordt meestal eerst dexamethason gegeven.
Door de hersentumor ontstaat een ontstekingsreactie.
Dexamethason is een ontstekingsremmer en vermindert daardoor de
zwelling, zodat het verdrukte hersenweefsel meer ruimte krijgt. In de brief
aan het eind van dit overzicht (5B) staat veel informatie over
dexamethason.
Operatie
De volgende stap bij de behandeling van een glioblastoom is een operatie.
Naast het stellen van de definitieve diagnose dient de operatie ook ter
vermindering van klachten en de behandeling van het glioblastoom. Soms
kan een operatie niet veilig worden uitgevoerd aangezien teveel gezond
hersenweefsel beschadigd zou kunnen worden. Dan neemt men een
hapje uit de tumor(een biopt).
Reanimeren
Voor de operatie wordt met u gesproken over al dan niet reanimeren.
Behandeling na de operatie
Bij een glioblastoom is volledige verwijdering van de tumor niet mogelijk.
Daarom is een aanvullende behandeling met bestraling en/of
chemotherapie (temozolomide) nodig.
Meer informatie ...
Meer informatie ...
Meer informatie ...
Meer informatie ...
Uw situatie
U heeft deze informatie gekregen aangezien er bij u een kwaadaardige
hersentumor is gevonden: een glioblastoom. Waarschijnlijk heeft u al
een operatie hiervoor gehad. Deze informatie gaat in op het te
verwachten beloop en de behandeling van deze tumor.
Meer duidelijkheid geeft minder onzekerheid en daardoor een
betere kwaliteit van leven. Bespreek eventuele vragen met uw
naasten en uw behandelaar.
LET OP!
Dit document gaat vooral in op de fysieke gevolgen en de behandeling
van een glioblastoom. Voor de emotionele en psychische gevolgen en
praktische adviezen verwijzen wij u naar
Klik hier voor informatie over psychosociale steun in het Erasmus MC en
bespreek dit eventueel met uw behandelend arts
Eerste klachten en MRI scan
De eerste klachten die u heeft gehad of mogelijk nog steeds heeft zijn
afhankelijk van de plaats van de hersentumor. Aanvallen van epilepsie,
vergeetachtigheid of karakterveranderingen kunnen ook het eerste
symptoom zijn. Een MRI-scan geeft veel informatie, maar de
uiteindelijke diagnose kan alleen met zekerheid worden gesteld door
een operatie.
hier
Meer informatie ...
hersentumor.nl
Klik of gebruik het toetsenbord
1A Eerste klachten en scan
Klik of gebruik het toetsenbord
Omvang tumor
Tijd
3C Een onderbroken streep
omdat de tijd tot eventueel opnieuw
toename nooit precies te voorspellen is
4C Een onderbroken streep
omdat de tijd tot eventueel opnieuw
toename nooit precies te voorspellen is
Omvang tumor uitgezet tegen de tijd
Het te verwachten beloop bij een hersentumor
Dr. W. Taal
Gebruik de pijltjestoetsen op het toetsenbord of klik op de
Omvang tumor
Tijd
Symptomen en scan
Behandeling
A
B
3C Een onderbroken streep
omdat de tijd tot eventueel opnieuw
toename nooit precies te voorspellen is
4C Een onderbroken streep
omdat de tijd tot eventueel opnieuw
toename nooit precies te voorspellen is
Het te verwachten beloop bij een hersentumor
Dr. W. Taal
Omvang tumor uitgezet tegen de tijd
1B Eerste anti-tumor behandeling
4B Eventuele 2e
en volgende
anti-tumor behandeling
5B Behandeling gericht op
klachten
1A Eerste klachten en scan
4A Klachten bij opnieuw groei
van de tumor
5A Klachten in de laatste
levensfase
2A (Tijdelijke) vroege toename
Gebruik de pijltjestoetsen op het toetsenbord of klik op de
Het te verwachten beloop bij een
patiënt met een hersentumor
Gebruik de pijltjes toetsen of klik op het scherm
Dr. W. Taal
Click here for English version
Meer duidelijkheid = minder onzekerheid = een betere kwaliteit van leven
.
Het kan toch zijn dat u het gevoel heeft nog niet aan bepaalde informatie toe te zijn.
Bewaar deze informatie dan eventueel voor later.
U kunt de informatie ook eerst door iemand anders laten lezen.
Neem voor vragen of opmerkingen contact op met ons:
Tel: 06-22545185 of 06-33342008 (verpleegkundig specialist)
Email: hersentumorpoli@erasmusmc.nl
Copyright ©2021 All rights reserved
Alle publicaties en uitingen van Erasmus MC zijn beschermd door auteursrecht en andere intellectuele eigendomsrechten. Behalve voor persoonlijk en niet commercieel gebruik, mag niets uit deze publicaties en uitingen op welke manier dan ook verveelvoudigd, gekopieerd of op een andere manier openbaar
worden gemaakt, zonder dat Erasmus MC daar vooraf schriftelijke toestemming voor heeft gegeven.
1
Zero
0
1a
1b
0a
2a
2b
3b
3c
0b
4a
4b
4b1
4c
0c
5a
5b